Naar de hoofdinhoud Naar de navigatie

Samenwerken met geboortezorgpartners

Geboortezorgprofessionals staan dicht bij (aanstaande) ouders en kunnen vroeg signaleren waar extra ondersteuning nodig is. Een goede samenwerking tussen gemeenten, sociaal domein en geboortezorg is daarom essentieel.

Een goede start begint vóór de geboorte. Daarom is het essentieel dat gemeenten, geboortezorgpartners,  het sociaal en informeel domein intensief samenwerken. Hoe leg je effectief contact met verloskundigen, kraamzorgorganisaties en andere geboortezorgprofessionals?

Lees je waarom dit belangrijk is, hoe je dit aanpakt en tips en praktijkvoorbeelden om je op weg te helpen.

Waarom is samenwerking met geboortezorg cruciaal?

Geboortezorgprofessionals, vaak verenigd in een regionaal Verloskundig Samenwerkingsverband (VSV) verlenen geboortezorg in Nederland. Door hun intensieve contact met -aanstaande- ouders signaleren zij voortijdig risico’s. Samen met de (aanstaande ouders) wordt afgestemd welke ondersteuning er passend is. Door samenwerkingsafspraken te maken tussen de professionals in de geboortezorg en sociaal domein krijgen deze ouders tijdig passende ondersteuning.

VSV’s bestaan uit diverse zorgverleners zoals (klinisch) verloskundigen, kraamzorg, gynaecologen, verpleegkundigen, kinderartsen. Medewerkers uit de jeugdgezondheidszorg (JGZ) sluiten bij steeds meer VSV’s aan als vaste samenwerkingspartner. VSV’s zijn verantwoordelijk voor het gezamenlijk uitvoeren van de Zorgstandaard Integrale Geboortezorg (ZIG). Maatwerk voor zwangeren in een kwetsbare situatie is hiervan een expliciet onderdeel. Plannen en prioriteiten van verschillende VSV’s sluiten daarom mooi aan bij de ambities van Kansrijke Start.

Eerstelijns verloskundigen werken vanuit zelfstandige, onafhankelijke organisaties. Dit zijn vaak kleine ondernemingen, georganiseerd in een coöperatie of zorggroep, aangesloten bij een VSV. In één gemeente kunnen één of meerdere verloskundigenpraktijken actief zijn. Zij werken vaak gemeente-overstijgend. Kraamzorgorganisaties zijn meestal regionaal verenigd in kraamzorg-samenwerkingsverbanden (KSV’s). Dit zijn zowel kleine zelfstandige ondernemingen, die regionaal opereren, als grotere organisaties die landelijk kraamzorg bieden.

Adviseurs van ROS’en (regionale ondersteuningsstructuren) adviseren en begeleiden de eerste lijn én betrokken partijen bij het realiseren van samenhangende zorg. Zo ook de geboortezorg. Zij weten goed wat er speelt in de regio en hebben contact met de huisartsen. ROS’en ondersteunen bij het leggen van verbinding.

Vind een ROS-netwerk bij jou in de buurt

Hoe pak je die samenwerking aan?

1. Vind de juiste ingang

Gebruik de interactieve landkaart ontwikkeld door het College voor Perinatale Zorg (CPZ) om contact te leggen met VSV’s, KSV’s, ROS’en en JGZ-organisaties in jouw regio.

2. Het KSV als ingang voor kraamzorg

Vaak zijn meerdere kraamzorgorganisaties actief binnen een gemeente of regio. Het regionale KSV is daarom een goede ingang om met elkaar in contact te komen

3. Maak afspraken via het VSV

VSV’s zijn een goede ingang tot structureel samenwerken. Een VSV werkt vaak samen met meerdere gemeenten. Zij komen daardoor verschillen tegen in werkwijzen van gemeenten en afspraken over toegang tot zorg en samenwerking met partners uit het sociale domein zoals buurtteams of de JGZ. Duidelijkheid over de toegang tot zorg is essentieel. Onderzoek met elkaar wat hierin nodig is en verken mogelijke oplossingen.

4. Verken gezamenlijke ambities

Nodig de trekker van Kansrijke Start van de gemeente of regio een keer uit in een VSV vergadering. Bespreek samen waar prioriteiten liggen in de eerste 1000 dagen en verken de mogelijkheden om samen op te trekken bij de Kansrijke Start aanpak.

5. Informeer naar bestaande samenwerkingsafspraken

Informeer naar samenwerkingsafspraken of multidisciplinaire overleggen tussen het VSV, de JGZ, welzijn, jeugdzorg en sociaal wijkteam.

6. Hou rekening met de context

Verloskundigen en kraamzorgorganisaties zijn vaak kleine, zelfstandige ondernemers. Hun tijd is beperkt en er is geen tot weinig vergoeding mogelijk. Denk daarom mee over praktische oplossingen zoals online afstemmen, gerichte betrokkenheid bij thema’s of via een vertegenwoordiger in het VSV. Vaak is er daarnaast sprake van onderlinge concurrentie, contracten met zorgverzekeraars en angst om klanten te verliezen. Samenwerkingsafspraken maken kan hierdoor complex zijn.

Wegwijzer Kansrijke Ontmoetingen

Het CPZ heeft een wegwijzer ontwikkeld om geboortezorgprofessionals te ondersteunen bij het aansluiten bij lokale Kansrijke Start-coalities. De toolkit bundelt praktijkvoorbeelden, screeningsinstrumenten en hulpmiddelen – zoals de analysetool, zorgpadentool en VSV-toolkit – waarmee regio’s samenwerking tussen geboortezorg, jeugdgezondheid en sociaal domein kunnen versterken.