Naar de hoofdinhoud Naar de navigatie

Armoede & geldzorgen

De leefomstandigheden van (aanstaande) ouders en kinderen spelen een belangrijke rol bij een kansrijke start. Een deel van deze leefomstandigheden heeft te maken met bestaanszekerheid die onder druk staat. Inkomenszekerheid is volgens de VNG één van de vier pijlers van bestaanszekerheid.

De leefomstandigheden van (aanstaande) ouders en jonge kinderen bepalen in grote mate een kansrijke start. Wanneer bestaanszekerheid onder druk staat door geldzorgen, armoede of schulden beïnvloedt dit het welzijn en de ontwikkeling van kinderen. Coalities kansrijke start kunnen verschillende dingen doen rond dit thema. Hier lees je meer over de gevolgen, landelijke ontwikkelingen en krijg je handvatten om in jullie coalitie concreet aan de slag te gaan.

Cijfers, feiten en gevolgen

In 2023 groeiden ruim 115.000 kinderen op in een huishouden dat minstens een jaar onder de armoedegrens leefde. Dat komt neer op 3,6% van alle minderjarige kinderen in Nederland. Geldstress heeft ingrijpende gevolgen voor ouders en kinderen, vóór en na de geboorte, vaak tot ver in de volwassenheid.

Lees meer over cijfers, feiten en gevolgen van armoede

Handvatten voor coalities

Coalities Kansrijke Start kunnen samen werken aan het voorkomen van problematische schulden en langdurige armoede bij gezinnen en het tijdig in beeld krijgen van (aanstaande) ouders met geldzorgen, armoede- en schuldenproblematiek. Vaak is dan samenwerken met partners die actief zijn op geldzorgen, armoede en schulden een belangrijke stap. Een samenwerking die begint met elkaar vinden en leren kennen, vervolgens afspraken maken over bijvoorbeeld doorverwijzing, tot het delen van informatie en expertise. Het ondersteuningsaanbod is groot, het is en blijft daarom belangrijk aan te sluiten bij dat wat er al is.

Zicht op problematiek en impact

Relevante cijfers, het duiden van deze cijfers en hoe je het bewustzijn van professionals rondom dit thema vergroot, lees je hier.

Armoede signaleren en gezinnen ondersteunen

Om ervoor te zorgen dat zwangeren en gezinnen met geldproblemen tijdig in beeld komen en passende ondersteuning krijgen, is het signaleren en bespreken van geldzorgen en armoede essentieel. In het ondersteunen van gezinnen is sociale steun versterken een belangrijk aandachtspunt. Hier lees je tips, voorbeelden en tools.

Bekendheid en toegankelijkheid van ondersteuning bij armoede

Hoe verbeter je de bekendheid en toegankelijkheid van regelingen en ondersteuning? Mogelijkheden en tips hiervoor lees je hier.

Samen leren over armoede tijdens de eerste 1000 dagen

Om geldzorgen te kunnen signaleren en te bespreken, zijn vaardigheden en kennis nodig. Dit kun je faciliteren door van en met elkaar te leren. Tips en voorbeelden om professionals hiervoor handvatten te geven lees je hier.

“Podcast: ‘Ik was zwanger en zó mager, je zag het in mijn gezicht’”

Het aangrijpende verhaal van moeder Adonia laat zien hoe hard vroegtijdige signalering en passende ondersteuning rondom zwangerschap nodig zijn. Lees verder over Podcast: ‘Ik was zwanger en zó mager, je zag het in mijn gezicht’

Samenwerken

De complexiteit van armoede en schulden is door één enkele zorgpartij niet op te lossen. Door samenwerking tussen bijvoorbeeld geboortezorgpartners, JGZ, (sociale)wijkteams, welzijn, maatschappelijk werk, schuldhulpverleners, kinderdagopvang, vrijwilligers, ervaringsdeskundigen en ouders, kunnen (aanstaande) ouders passend ondersteund worden. Daarnaast is samenwerking tussen de verschillende beleidsterreinen in de gemeente belangrijk.

Landelijke ontwikkelingen   

Programma preventie van geldzorgen

Hierin werken Divosa, Humanitas, Pharos, Sterk uit Armoede, Sociaal werk Nederland en het Nederlands Centrum voor Jeugdgezondheidszorg (NCJ) samen met financiering van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Pharos werkt aan drie deelprojecten binnen dit programma voor huisartsen, coalities Kansrijke Start en rond het samenwerken met sleutelpersonen en ervaringsdeskundigen op het thema geldzorgen.

Meer informatie vind je op divosa.nl

Nationaal Programma Armoede en Schulden

Het programma richt zich specifiek op werkenden en op kinderen en jongeren die te maken krijgen met geldzorgen. De nadruk ligt hierbij op het voorkomen van armoede en schulden en op het aanpakken van de oorzaken. Zo wil het kabinet kinderen die te maken krijgen met geldzorgen, betere kansen bieden en de vicieuze cirkel van armoede doorbreken. Bijvoorbeeld door te werken aan een integrale aanpak voor gezinnen in een kwetsbare positie. Daarnaast is er een pakket aan maatregelen om het aantal huishoudens met problematische schulden terug te dringen. Eén van de maatregelen is de landelijke pauzeknop schulden. De andere focus binnen het programma is het op het voor iedereen eenvoudiger en toegankelijker maken van de ondersteuning. Het programma is de opvolger van de Aanpak geldzorgen, armoede en schulden 2022-2025.

Lees meer over het Nationaal programma armoede en schulden