Samenwerken met huisartsen

Huisartsen spelen een cruciale rol in het signaleren van problemen bij -aanstaande- ouders in een kwetsbare situatie. Toch blijkt het betrekken van huisartsen bij Kansrijke Start-coalities lastig. Tijdgebrek, onbekendheid met de aanpak en het ontbreken van vergoedingen werpen samenwerkingsdrempels op.

Lees waarom samenwerking met huisartsen belangrijk is, hoe je dit aanpakt en wie je nog meer bij de samenwerking kunt betrekken.

Waarom is samenwerking met huisartsen belangrijk?

Huisartsen hebben gezinnen in kwetsbare situaties eerder, vaker en langduriger in beeld dan andere hulpverleners. Hierdoor spelen huisartsen een cruciale rol in vroegsignalering en overdracht aan geboortezorgpartners, Jeugdgezondheidszorg (JGZ) en het sociaal domein.

De Kansrijke Start aanpak biedt huisartsen concrete handvaten voor samenwerking en doorverwijzing in het lokale (zorg)netwerk. Dit verbetert gezondheid en de woon- en leefsituatie van -aanstaande- ouders en kinderen in een kwetsbare. Samenwerking verlaagt bovendien de werkdruk op huisartsenpraktijken.

Kansrijke Start is opgenomen in de NHG-Standaarden Zwangerschap en Kraamperiode en Anticonceptie. Dit biedt een formele basis om huisartsen voor deelname aan een coalitie uit te nodigen.

Wat maakt samenwerken lastig?

De samenwerking tussen huisartsen, JGZ en het sociaal domein verloopt soms moeizaam. De belangrijkste belemmeringen zijn:

tijdgebrek bij huisartsen
onbekend zijn met de Kansrijke Start aanpak
gebrek aan terugkoppeling van betrokken partijen;
het ontbreken van vergoedingen voor deelname aan een coalitie;
onvoldoende of onbekend zijn met verwijsmogelijkheden in het sociaal domein

Factsheet Kansrijke Start voor de huisartsenpraktijk

Enquête onder huisartsen

Uit een enquête en een Ronde Tafelgesprek georganiseerd door VWS bleek, hoewel 63% het belang van de ‘Eerste 1000 dagen’ kende, 75% van de ondervraagde huisartsen onbekend waren met de Kansrijke Start aanpak. Dat 81% aangaf deel te willen nemen aan een coalitie, was hoopvol.

65%

kent het belang van de ‘Eerste 1000 dagen’

75%

is onbekend met de aanpak van Kansrijke Start

81%

geeft aan deel te willen nemen aan een coalitie

Hoe pak je samenwerking aan?

1. Zoek huisartsen actief op

Benader huisartsen die affiniteit hebben met geboortezorg, GGZ en jeugd. Bijvoorbeeld

kaderhuisartsen gespecialiseerd in geboortezorg, uro- en gynaecologie of de GGZ. Huisartsen die bevallingen begeleiden zijn meestal lid van een Verloskundig Samenwerkingsverband (VSV). Tot slot zijn er huisartsen die al regelmatig contact hebben met de jeugdgezondheidszorg (JGZ). Dit kan een goede ingang bieden.

2. Sluit aan bij bestaande overleggen

In veel gemeenten vindt regulier overleg plaats met huisartsen, bijvoorbeeld rondom de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) en lokaal gezondheidsbeleid. Onderzoek of dit in jouw gemeente ook zo is en vraag aandacht voor Kansrijke Start. Wellicht kan een vertegenwoordiger uit de coalitie aansluiten bij een huisartsenoverleg?

Het programma Nu niet zwanger kan ook een ingang zijn om vanuit dit programma in gesprek te gaan over de bredere betrokkenheid binnen Kansrijke Start.

3. Verken samen de meerwaarde

Bespreek wat deelname concreet oplevert. Voor de huisarts én de patiënten. Sluit aan bij de vragen die huisartsen hebben:

hoe verwijs ik naar het sociaal domein?
hoe blijf ik, na verwijzing, op de hoogte?
waar kan ik zorgen delen?

Benadruk de voordelen van samenwerking: efficiëntere zorg, verlaging werkdruk voor de huisarts, en gezondheidswinst voor de patiënt.

4. Schep heldere verwachtingen

Wat verwacht je van een huisarts? Formuleer die vraag duidelijk. Is het inhoudelijke input in de verkenningsfase van een coalitie? Ambassadeurschap richting hun achterban of bestuurlijke borging van ketenafspraken? Onderzoek samen of deze verwachtingen terecht en haalbaar zijn.

5. Maak deelname laagdrempelig

Biedt alternatieven voor fysieke aanwezigheid zoals beeldbellen, informatie vooraf delen per mail of een portal, en bespreek welk moment van de dag geschikt is voor overleg.

6. Brugfunctie

Verken in jouw wijk (of gemeente) welke professionals een belangrijke brug vormen tussen huisartsenzorg en de voorzieningen in het sociaal domein. Zij kunnen een rol spelen in de samenwerking met huisartsen.
Bekijk de handreiking Brugfuncties tussen huisartsenzorg en sociaal domein op Pharos.nl Deze link opent in een nieuw tabblad

7. Denk aan een vergoeding

Onderzoek of deelname kan worden vergoed via een regionaal Achterstandsfonds. Bedenk, als je hiervoor kiest, dat je ook een vergoedingsgesprek moet voeren met overige coalitiepartners.

Wie kun je nog meer betrekken?

Er zijn meer mogelijkheden wanneer een huisarts niet kan aansluiten. Denk bijvoorbeeld aan:

Praktijkondersteuners huisartsenzorg (POH): POH-GGZ en POH-Jeugd. Zij zien vaak jong volwassenen met een kinderwens;
POH-Sociaal, POH-financiën en POH Krachtige Basiszorg. Zij kunnen een brugfunctie vervullen tussen huisartsen en het sociaal domein;
managers werkend in een huisartsengroep (HAGRO) of zorgnetwerk. Zij hebben vaker tijd om aan te sluiten en nemen dan inhoudelijke input van huisartsen mee;
bestuursleden van zorgcoöperaties;
wijkmanagers of wijkcoördinatoren, aangesteld vanuit een zorggroep of regionale huisartsenorganisatie.

Hulp nodig bij het leggen van contacten? Vraag de ROS in jouw regio om hulp.

"Als huisarts zeg ik volmondig ‘ja’ tegen Kansrijke Start"

In Amstelveen en Aalsmeer werken huisartsen actief mee aan Kansrijke Start. Huisarts Tilly Groot laat zien hoe vroegsignalering, samenwerking en praktische initiatieven bijdragen aan betere kansen voor jonge gezinnen.

Lees het interview met huisarts Tilly Groot

Meer lezen

Samenwerking medisch en sociaal domein

Factsheet van VWS met informatie, tools en voorbeelden om huisartsenpraktijken te helpen bij effectieve samenwerking.

Bekijk de factsheet

Brugfunctie

Wil je meer weten over professionals die een brugfunctie vervullen tussen huisartsenzorg en sociaal domein?

Bekijk de handreiking

E-learning schulden signaleren

Schulden en Incasso ontwikkelde een e-learning over schulden signaleren in de huisartsenpraktijk.

Naar de e-learning

Gespreksvoering

Hoe voer je een ‘breder’ gesprek met ouders? Deze handreiking biedt richtlijnen voor zorg die is afgestemd op de persoon en die verschillende vormen van hulp combineert.