Naar de hoofdinhoud Naar de navigatie

Doorontwikkeling van de samenwerking

Een coalitie blijft sterk door de samenwerking voortdurend te ontwikkelen. Regelmatig stilstaan bij doelen, rollen en veranderingen helpt om samen vooruit te blijven gaan.

Naarmate de coalitie langer bestaat, kan er veel veranderen; in de samenwerking en eromheen. Deze kunnen consequenties hebben voor de samenwerking en aanpassing of doorontwikkeling vragen. Reflectie op de samenwerking en het monitoren van dit soort veranderingen zijn essentieel voor het vitaal houden van een coalitie.

Aandacht voor een vitale coalitie

Er zijn vijf punten die van belang zijn om coalities vitaal te houden. Houd veranderingen op deze punten in de gaten en welke consequenties deze veranderingen hebben voor de samenwerking. Neem deze punten mee in evaluaties en gesprekken op uitvoerings- en beleidsniveau.

1. Partners

Belangen, doelen en prioriteiten van partnerorganisaties veranderen. Deze veranderingen beïnvloeden de coalitiedoelen. Hierdoor verliest een coalitie mogelijk haar meerwaarde voor partners. Bespreek dit. Wat zijn de kansen en consequenties van deze veranderingen voor de samenwerking? Zijn de ambities nog passend? Wat zijn de mogelijkheden vanuit beleid, financiën, wetgeving en andere ontwikkelingen?

2. Vraagstuk

Problematiek, haar omvang, en doelgroepen veranderen. Wat betekent dit voor de coalitiefocus en de betrokken partners? Missen we relevante partners? Zijn er nieuwe ideeën en doelstellingen waar andere partners een rol in kunnen spelen? Is het nodig de samenwerking aan te passen, door te ontwikkelen of doelen bij te stellen?

3. Speelveld

Wanneer het coalitiespeelveld verandert -denk aan het Integraal Zorgakkoord (IZA), regionale samenwerking of nieuwe politieke context- verandert dit ook de context van de coalitie.

4. Inrichting

Onderzoek of de vorm en de coalitie-activiteiten nog passen bij de doelstellingen. Denk na of onderdelen overhevelen naar  reguliere taken van  één of meer partners mogelijk is.

5. Realisatie

Zijn tijd, middelen en menskracht nog voldoende om de coalitiedoelen te behalen?

Vier strategieën voor doorontwikkeling

Na een evaluatie breekt de doorontwikkelingsfase aan. Gebruik hiervoor een van de volgende vier strategieën. Bespreek welke van deze strategieën van toepassing zijn voor jullie samenwerking en/of onderdelen daarvan en hoe jullie deze handen en voeten gaan geven.

Verankeren

Iedereen is het erover eens: de samenwerking is relevant, afspraken worden nagekomen en dat wat de coalitie doet is succesvol. De coalitie gaat op dezelfde manier verder, onder dezelfde condities. Is dat het resultaat na een evaluatie? Dan is het verankeren van de samenwerking in organisatie, beleid en financiering de volgende stap. Hierbij enkele aandachtspunten en voorbeelden.

  • Veiligstellen van de inzet van een onafhankelijke trekker of aanjager voor Kansrijke Start zodat de continuïteit gewaarborgd blijft. Ook belangrijk is:
    • de coalitiedoelen voor samenwerking actueel te houden;
    • het meenemen van de coalitiedoelen in de planvorming van partnerorganisaties;
  • Check de afspraken  die gemaakt zijn over de inzet en bijdrage van partners. Zijn deze nog actueel of is bijstelling nodig?
  • Veranker Kansrijke Start in beleid en in het beleid van partnerorganisaties of koppel het aan bestaande ontwikkelingen. Denk aan:
    • vastleggen van afgesproken werkwijzen in inwerkprogramma’s, protocollen en dossiers;
    • Kansrijke Start onderbrengen of koppelen aan een meerjarenplan, een bredere beweging in gemeente of regio zoals de ketenaanpak Kansrijke Start, regionale samenwerking, het programma Leefbaarheid en Veiligheid. Of verbinden aan ander beleidsthema’s zoals bestaanszekerheid, onderwijs en jeugdbeleid.
    • het koppelen van Kansrijke Start aan actuele maatschappelijke opgaven, actualiteiten in de gemeente of aan betrokken partners;
    • bepaalde onderwerpen verankeren door bijvoorbeeld bij organisaties een aandachtsfunctionaris hiervoor te benoemen.
  • Verankeren in financiering
    • Denk hierbij aan subsidieafspraken en het vastzetten van inzet, capaciteit (uren) en middelen (financiën). Financieringsafspraken, opgenomen in begrotingen van partnerorganisaties, stellen de voortgang van een coalitie veilig.

Verbeteren

De coalitie is goed op weg, maar een effectiviteitsslag is nodig. Bespreek samen hoe je als coalitie meer impact maakt. Ook wanneer de coalitie goed loopt blijft er ruimte voor verbetering. Met deze strategie werk je aan verbetering van samenwerking, onderling relaties en procesvoering. Denk hierbij aan:

  • Het maken van betere samenwerkingsafspraken;
  • Extra aandacht voor communicatie;
  • Betere inbedding bij partnerorganisaties;
  • grotere betrokkenheid op bestuurlijk- en managementniveau.

Veranderen

Wanneer doelen en ambities of focus veranderen betekent dat vaak een verandering in processen, coalitiesamenstelling en vorm. Kortom, de coalitie moet zichzelf herzien en verbouwen. Denk bij deze strategie aan:

  • het met elkaar opnieuw bepalen van ambitie, focus en doelen
  • en dit vertalen naar nieuwe activiteiten, coalitiesamenstelling, inzet van coalitieleden en middelen en mogelijk het aanpassen van de vorm.

Loslaten

Wanneer de samenwerking niet langer passend is kies je voor de strategie geheel of gedeeltelijk loslaten van de samenwerking. Blijven vasthouden kost tijd, energie en rechtvaardigt niet langer de inspanning. Loslaten betekent een afname van intensiteit, niet het verbreken van relaties. Het gaat vooral om loslaten van de samenwerkingsvorm of delen daarvan.

Ga na:

  • zijn opgebouwde relaties, kennis, interventies en producten goed afgerond?
  • en zijn deze belegd of overgedragen?