Als jongerenwerkster bij R-Newt in Tilburg kent Sandy Donders de straten, de scholen en de jongeren van binnenuit. En dat al 26 jaar. Ze geeft seksuele voorlichting op scholen en helpt pubers met vragen over seks en relaties. Ook begeleidt ze jonge (aanstaande) moeders die vaak onbedoeld zwanger zijn geraakt. Ze staat daarbij altijd aan de kant van de jongere, maar heeft een netwerk aan professionals naast zich als dat nodig is.
Seksuele voorlichting
Meerdere keren per jaar stapt Sandy de Tilburgse scholen binnen. Dan komt ze als jongerenwerkster seksuele voorlichting geven. “Ik leg alles uit: van de menstruatiecyclus tot hoe vrijen eigenlijk fijn kan zijn, van het delen van naaktfoto’s tot onbedoelde zwangerschappen.”
In drie minuten wint Sandy hun vertrouwen “Ik praat plat Tilburgs, dat breekt vaak het ijs.” Na de voorlichting op school krijgen de jongeren haar telefoonnummer en Snapchat. “Als ik na zo’n les in de auto stap, staat mijn telefoon al roodgloeiend met vragen: ‘Welk condoom heb ik nodig?’ Of: ‘Ik ben bang dat ik zwanger ben, kun je helpen met een test?’ Op zo’n moment begint mijn werk pas echt.”
“Ik doe soms wel zes zwangerschapstesten per week”
Sandy
Condooms in de tas
Sandy biedt concrete hulp. “Ik heb condooms, zwangerschapstesten en zelfs soa-testen in mijn werktas. Voor de meeste jongeren is praten over seks of anticonceptie thuis verre van vanzelfsprekend. “Dan is het fijn als ze bij mij anoniem terechtkunnen. Ik ben er niet om te oordelen, ik ben er om te helpen.”
Haar expertise rondom seksualiteit heeft ertoe geleid dat ze vaak als eerste hoort wanneer een meisje vermoedt dat ze zwanger is. “Ik doe soms wel zes zwangerschapstesten per week,” vertelt Sandy. “Ik ben dan net zo zenuwachtig als die meiden zelf. Als er twee streepjes verschijnen, dan moeten we aan de bak. Want dan komt er ineens heel veel bij kijken: wat zegt het meisje zelf, wat vindt de vader, wat denkt de familie, welke stappen moeten we nu gaan zetten?”
Sandy staat pal naast de jongere. “Ik zeg altijd: ‘Ik ben er voor jou, en ik heb schijt aan de rest. Heeft iemand mij zes uur per week nodig? Dan ben ik er zes uur per week. Eigenlijk ben ik er 24 uur per dag voor ze. Wat er ook maar nodig is. Ik luister, ik vraag en probeer stap voor stap te kijken wat mogelijk is.”
Brug slaan
Sandy werkt samen met verschillende organisaties en projecten. Ze is onder meer aandachtfunctionaris voor ‘Nu Niet Zwanger’. In Tilburg is Kansrijke Start inmiddels stevig geworteld via preventie, ondersteuning en samenwerking. “Als een meisje zwanger is, heb ik heel andere informatie dan een medisch professional of een jeugdhulpverlener. Ik ken de situatie soms al jaren.”
“Rust en duidelijkheid zijn nodig”
In het multidisciplinair overleg (MDO) overleggen professionals met elkaar. Sandy’s kracht zit in de brug die ze slaat tussen de jongere en het professionele netwerk. “Ik kan een collega van de GGD bellen, of het maatschappelijk werk of de verloskundige. We kijken samen wat iemand nodig heeft als er een baby komt. Of als er gekozen wordt voor abortus: hoe doen we dat veilig en zorgvuldig? Iedereen wil helpen, maar dat kan voor zo’n gezin overweldigend zijn. In een MDO bekijken we wie wat doet, zodat niet zes of zeven verschillende mensen tegelijk binnenvallen. Rust en duidelijkheid zijn nodig. We zorgen ervoor dat de juiste hulp op het juiste moment komt.”
Ze benadrukt ook het belang van het informele netwerk. “Ik ben geboren en getogen in deze wijk, iedereen kent me. Zoek ik een kinderbedje voor een tienermoeder, dan zet ik dat op Facebook en binnen een halfuur is het geregeld. Dat is saamhorigheid: de buurt helpt, de stad helpt. Ik vraag niets, mensen komen vanzelf met spullen.”
Droom
Een samenwerking die leunt op betrokken, gedreven professionals is ontzettend waardevol. Er is knowhow en passie. “We kunnen elkaar dag en nacht bellen als er iets speelt. Zoals een meisje dat zwanger is en die door haar ex in elkaar is geslagen. Dat kan dus niet wachten tot maandagochtend. Of als een aanstaande moeder schulden heeft, moeten we snel schakelen, zodat er niet alleen medisch maar ook financieel perspectief komt.” Sandy hoopt dat die samenwerking in de toekomst nog structureler en breder wordt. “Ik wil dat niemand hoeft te zoeken naar de juiste hulp.”
Zelf heeft ze ook een droom. “Als ik later groot ben,” lacht ze, “dan wil ik een huis voor jonge moeders. Niet per se een opvang, zoals nu de daklozenopvang. Maar gewoon een fijne plek waar ze kunnen samenkomen, waar een verloskundige of kinderarts af en toe langskomt, waar babyspulletjes voor het grijpen liggen, en waar ze rustig kunnen landen. Een tijdelijk thuis, zonder drempels, zonder schaamte.”