Als kinderarts in het St. Antonius Ziekenhuis in Utrecht heeft Ineke de Kruijff speciale aandacht voor overmatig huilende baby’s, in de volksmond ‘huilbaby’s’ of zoals ze zelf zegt: huilgezinnen. In 2022 promoveerde ze op dit onderwerp. Ondertussen timmert ze hard aan de weg om deze gezinnen eerder in beeld te krijgen en te helpen. Dit doet ze samen met andere zorgverleners in de geboortezorg, zoals de jeugdarts en huisarts.
Een baby die maar blijft huilen
Een baby die maar blijft huilen. Moeder wordt er gek van. Vader trouwens ook. De spanning in het gezin is om te snijden en de goedbedoelde maar tegenstrijdige adviezen maken moeder erg onzeker. Tot de bom barst. “Er komen gezonde baby’s in het ziekenhuis terecht, omdat de emmer thuis compleet is overgelopen. Begrijpelijk, maar onnodig”, vindt Ineke.
“Er komen gezonde baby’s in het ziekenhuis terecht”
Een huilbaby heeft enorme impact. Moeders en vaders lopen onder meer een flink risico op het ontwikkelen van een depressie, tot wel vijf keer meer dan ouders zonder een baby die excessief huilt. Hoe zorgen we beter voor deze huilgezinnen, vroeg Ineke zich af. “De informatievoorziening kan in elk geval beter. Ouders gaan op zoek op internet en sociale media en komen regelmatig uit bij onbetrouwbare, ongefundeerde en verkeerde adviezen. Dit is de reden dat we naast het meelezen en aanpassen van informatie op internet, recent gestart zijn met een Instagram en TikTok account: debabydoctors. Hier geven we wetenschappelijk betrouwbare informatie aan ouders van 0 tot 2-jarigen, onder meer op het gebied van voeding, slapen en huilen.”
Binnen vijf dagen
Daarnaast gingen zorgverleners van verschillende organisaties samenwerken. Samen met sociale verloskunde is er een leertraject opgezet, onder de vlag van Kansrijke Start. “Daarmee hebben we de zorg voor deze ouders en hun baby’s in de regio steviger kunnen neerzetten. Als ouders bij de huisarts of het consultatiebureau komen met een baby die veel huilt, weet iedereen precies wat hij moet doen.”
Vóór het leertraject was het zo dat zorgverleners probeerden om de baby uit het ziekenhuis te houden. “Ouders voelden zich dan niet altijd serieus genomen. Dan zagen wij hen opeens ’s nachts op de spoeddienst, helemaal over hun toeren en uitgeput, en moest hun kindje opgenomen worden”, schetst Ineke. Nu wordt er eerst een regiehouder benoemd, vaak is dat de jeugdarts. Ineke: “Bij medische zorgen kunnen ouders met hun baby binnen vijf werkdagen terecht bij de zogenoemde ABC-(advanced baby care) poli in een van de ziekenhuizen in de regio. Hier worden ze gezien door een ervaren kinderarts en een medisch pedagogisch zorgverlener.”
Medische angel
Zijn er alarmsymptomen? Is er een goede groei en ontwikkeling, zijn er geen afwijkingen bij het lichamelijk onderzoek? De medische angel kan er vaak uitgehaald worden: in minder dan 5 procent van de gevallen is er een ernstig onderliggende medische oorzaak.
Ouders willen erkenning en kunnen vaak uiteindelijk gerustgesteld worden, maar daarmee is het huilen niet over. Na het consult worden ouders en hun baby daarom niet zomaar losgelaten. Er is begeleiding en nazorg vanuit de medisch pedagogisch zorgverlener. “We bieden ouders hulp bij het troosten. Ook kunnen zij, of familie en vrienden, bijvoorbeeld naar de podcast ‘Ontroostbaar’ luisteren voor meer (h)erkenning. Het is enorm heftig waar een huilgezin doorheen gaat en sociale steun is superbelangrijk.”
Als een roosje
Na twee weken is er een videoconsult waarbij verschillende zorgverleners én ouders aanschuiven. “Het is niet zo dat alle baby’s opeens als een roosje slapen, maar ouders voelen zich serieus genomen en we spreken af wat er verder nog nodig is. Soms blijft een gezin onder controle in het ziekenhuis, maar meestal kan de zorg weer dichtbij huis plaatsvinden.”
“Als je de zorg rondom huilen goed organiseert ‘vang’ je ook andere problemen”
Het aantal spoedconsulten en opnames van huilbaby’s is met deze nieuwe werkwijze flink gedaald. En dat is niet de enige winst. “De ouders zijn blij, de professionals zijn blij. Het is inspirerend om samen hiermee bezig te zijn”, zegt Ineke. “Als je de zorg rondom huilen goed organiseert ‘vang’ je ook andere problemen die in de babytijd regelmatig voorkomen, zoals voeding of slapen.”
Het leertraject is inmiddels overgegaan in de reguliere werkwijze. Het was leerzaam en succesvol. Ineke: “Er waren ook hobbels en bobbels. Zo zijn er wisselingen van personeel of hebben beleidsmakers ineens een andere focus. Het mooie is dat je met allerlei disciplines in de geboortezorg samenzit en elkaar leert kennen. We hebben raakvlakken, frustraties, maar ook oplossingen. Zolang je elkaar op inhoud weet te vinden, kun je mooie stappen zetten.”
Ineke zou willen dat de werkwijze een blauwdruk blijkt voor het hele land. “Want het werkt. Zowel voor de baby’s als voor de rest van het gezin.”